Postępowanie układowe to jedno z najważniejszych narzędzi, jakie oferuje prawo restrukturyzacyjne, umożliwiając przedsiębiorcom uniknięcie upadłości poprzez zawarcie układu z wierzycielami. Choć procedura ta jest bardziej sformalizowana niż postępowanie o zatwierdzenie układu, zapewnia dłużnikowi silniejszą ochronę i szersze możliwości negocjacji. Wybór odpowiedniego rodzaju restrukturyzacji powinien być poprzedzony analizą sytuacji finansowej oraz konsultacją z ekspertem.
W tym artykule wyjaśniamy, na czym polega postępowanie układowe, jakie etapy obejmuje oraz kiedy warto je wybrać. Dzięki temu łatwiej ocenisz, czy ta forma restrukturyzacji będzie właściwa dla Twojej firmy.
Czym jest postępowanie układowe?
Postępowanie układowe to restrukturyzacyjne postępowanie sądowe, którego celem jest zawarcie porozumienia pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami. Postępowanie to opiera się na przepisach ustawy Prawo restrukturyzacyjne, a nadzór nad jego przebiegiem sprawuje sąd restrukturyzacyjny oraz wyznaczony nadzorca sądowy lub nadzorca układu.
Postępowanie układowe zakłada modyfikację zobowiązań dłużnika, która może obejmować:
- rozłożenie długu na raty,
- odroczenie terminu spłaty,
- redukcję części zobowiązań.
Z procedury mogą skorzystać przedsiębiorcy posiadający więcej niż 15% wierzytelności spornych. To kluczowa różnica pomiędzy tym trybem a postępowaniem o zatwierdzenie układu, gdzie limit wierzytelności spornych wynosi maksymalnie 15%.

Postępowanie układowe – najważniejsze etapy
Właściwe postępowanie układowe obejmuje kilka obowiązkowych kroków. Każdy z nich ma znaczenie dla powodzenia całego procesu.
1. Złożenie wniosku o otwarcie postępowania
Rozpoczęcie postępowania układowego następuje wraz ze złożenie wniosku do sądu restrukturyzacyjnego. Do wniosku należy dołączyć m.in.:
- opis sytuacji finansowej,
- wstępny plan restrukturyzacyjny,
- propozycje układowe,
- uzasadnienie potrzeby wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego.
Dzień złożenia wniosku staje się istotną datą dla dalszych czynności, w tym określenia tzw. dnia układowego.
2. Sporządzenie i zatwierdzenie spisu wierzytelności
Po otwarciu postępowania układowego, nadzorca sądowy sporządza spis wierzytelności oraz spis wierzytelności spornych. Czynność ta jest kluczowa, ponieważ zatwierdzenie spisu wierzytelności determinuje, kto ma prawo głosu na zgromadzeniu wierzycieli. To jeden z najważniejszych elementów postępowania układowego.
3. Zgromadzenie wierzycieli
Na zgromadzeniu wierzycieli dłużnik przedstawia propozycje układowe, a wierzyciele głosują nad ich przyjęciem.
Układ zostanie przyjęty, jeśli:
- większość osobowa wierzycieli zagłosuje „za” oraz
- ich wierzytelności wyniosą co najmniej 2/3 sumy wierzytelności uprawniających do głosowania.
4. Zatwierdzenie układu przez sąd
Kolejnym etapem jest zatwierdzenie układu przez sąd. Sąd ocenia m.in.:
- zgodność układu z prawem,
- wykonalność propozycji,
- brak pokrzywdzenia wierzycieli mniejszościowych.
Możliwa jest również odmowa zatwierdzenia układu, jeżeli sąd uzna, że układ narusza przepisy lub jest niewykonalny.
5. Wykonanie układu
Z chwilą prawomocnego zatwierdzenia układu, dłużnik – wspierany przez nadzorcę układu – przystępuje do realizacji jego postanowień. To moment, w którym najczęściej zaczyna się realna odbudowa kondycji firmy.
Różnice między postępowaniem układowym a innymi trybami restrukturyzacji
W polskim systemie prawnym przewidziano cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych:
- postępowanie o zatwierdzenie układu,
- przyspieszone postępowanie układowe,
- postępowanie układowe,
- postępowanie sanacyjne.

Zobacz też: Postępowanie o Zatwierdzenie Układu – skuteczne narzędzie ratowania firmy
Zobacz też: Przyspieszone postępowanie układowe – czy warto?
W porównaniu do innych procedur:
- postępowanie układowe jest przeznaczone dla dłużników posiadających istotną część wierzytelności spornych,
- dłużnik zachowuje zarząd nad przedsiębiorstwem (odmiennie niż w na przykład w postępowaniu sanacyjnym, o którym na naszym blogu opowiemy już w przyszłym tygodniu),
- postępowanie jest bardziej sformalizowane, ale zapewnia większą ochronę przed egzekucją niż uproszczone tryby.
Kiedy wybrać postępowanie układowe?
Postępowanie układowe jest dobrym rozwiązaniem, gdy:
- występuje znaczny udział wierzytelności spornych,
- firma potrzebuje ochrony przed egzekucją,
- dłużnik chce zachować kontrolę nad majątkiem i przedsiębiorstwem dłużnika,
- konieczne jest bardziej złożone ułożenie propozycji układowych.
Postępowanie układowe umożliwia dłużnikowi prowadzenie działalności w trakcie restrukturyzacji, co bywa kluczowe dla utrzymania płynności.
Czy postępowanie układowe pozwala kontynuować działalność?
Tak. Jednym z głównych celów tej procedury jest ochrona przedsiębiorstwa dłużnika, zapewnienie ciągłości jego funkcjonowania oraz stworzenie warunków do odzyskania stabilności finansowej. Postępowanie układowe zapewnia mechanizmy ochronne, które w wielu przypadkach pozwalają uniknąć likwidacji majątku i upadłości.
Podsumowanie
Postępowanie układowe to skuteczne narzędzie, które – przy właściwym przygotowaniu i wdrożeniu – może uratować firmę przed upadłością. Procedura jest sformalizowana, ale daje przedsiębiorcy realną szansę na restrukturyzację zobowiązań i odzyskanie stabilności.
Jeśli zastanawiasz się, czy otwarcie postępowania układowego będzie właściwe dla Twojej firmy, warto przeprowadzić analizę finansową oraz skorzystać z pomocy doradcy restrukturyzacyjnego. Prawidłowe przeprowadzenie postępowania układowego zwiększa szanse na skuteczne zawarcie układu i odbudowę przedsiębiorstwa.
Zapisz się na bezpłatną konsultację z naszym doradcą uzyskaj praktyczne informacje o tym, jak skutecznie zarządzać finansami Twojej firmy.
Źródło: Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne